Η Παναγία η Φλεβαριώτισσα
Η Παναγιά Φλεβαριώτισσα είναι στην καρδιά των κατοίκων της Αστυπάλαιας. Κατεβαίνουν στο νησί για χάρη της τον χειμώνα στη γιορτή της Υπαπαντής του Χριστού (2 Φεβρουαρίου). Για να φτάσετε στον ναό ξεκινήστε από τους Μύλους στην Χώρα ακολουθώντας τον δρόμο μέχρι την πρώτη διασταύρωση που θα συναντήσετε μπροστά σας μετά από περίπου 4 χιλιόμετρα. Εκεί ακολουθήστε την δεξιά πορεία, στην συνέχεια θα βρεθείτε σε άλλη μια διασταύρωση όπου και πάλι θα ακολουθήσετε την δεξιά κατεύθυνση η οποία φτάνει στην μονή.
Η μονή της Παναγίας είναι ένας κατάλευκος ναός με βοηθητικά χτίσματα γύρω του τα οποία ήταν προς χρήση τα παλαιότερα χρόνια. Στις μέρες μας χρησιμοποιούνται κατά την διάρκεια της γιορτής της μονής- στο πανηγύρι. Σύμφωνα με μαρτυρίες στο παρελθόν υπήρχε και γεωργική δραστηριότητα εδώ- κάτι που μαρτυρεί και η παρουσία πράσινου στην γύρω περιοχή. Η κατασκευή των ναών, όπως συνηθίζεται, έρχεται να εδραιώσει την ανθρώπινη παρουσία σε μια τοποθεσία έτσι και στην περίπτωση της Φλεβαριώτισσας. Υπάρχει βέβαια προφορική παράδοση, με διάφορες παραλλαγές, κατά την οποία βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας σε μια μικρή σπηλιά δίπλα στην εκκλησία. Ένας τσοπάνης την βρήκε ένα βράδυ και την μετέφερε στην Χώρα. Την επομένη μέρα που επέστρεψε την είδε πάλι στην σπηλιά. Η ιστορία ξαναεπαναλήφθηκε μέχρι που πάρθηκε η απόφαση να χτιστεί εκεί η μονή.
